Categories HISTORIA

Mały kościółek oo. Pasjonistów w Rawie

Historia barokowego kościoła oo. Pasjonistów jest jeszcze bardzo słabo znana. Niemalże wszystkie dokumenty dotyczące tego miejsca i świątyni zaginęły po kasacie zakonu ojców Augustianów, którzy byli w Rawie od ufundowania na miejscu dzisiejszej świątyni pierwszego kościoła i klasztoru.

Jeszcze przed przyjęciem chrztu na tym miejscu znajdowała się kaplica misyjna założona przez uczniów świętego Cyryla i Metodego. Przy kaplicy powstał klasztor kanoników regularnych. Za Bolesława Chrobrego kanonicy regularni oddali kościół i teren misyjny świętemu Wojciechowi, który utworzył w owym czasie archidiecezję gnieźnieńską włączając do niej także Rawę.

Siemowit III wraz żoną Eufemią założyli i uposażyli ok. 1353 roku klasztor augustianów w Warszawie i Rawie, a Innocenty VI bullą z 5 maja 1356 roku obie te fundacje zatwierdził. Zakonników do ufundowanego przez siebie klasztoru książę sprowadził z góry Sjon z Pragi. Życzeniem Siemowita, zakonnicy mieli nawracać pogan z graniczącej z Mazowszem Litwy i Rusi.

Kościół romański został znacznie przebudowany. Z biegiem lat ta gotycka świątynia mocno podupadła szczególnie w czasie najazdu szwedzkiego. W 1713 roku, gdy przeorem był ojciec Jan Wawrzyniec Czepański, pożar zniszczył w znacznym stopniu świątynie. Po pożarze kościół odbudowano, lecz i w tym wypadku podstawowym budulcem było drewno, jednak według ówczesnego zwyczaju prezbiterium było murowane. Niestety o dziejach tej budowli w latach 1713 – 1761 wiemy tylko tyle, że istniała wówczas murowana świątynia i drewniany klasztor.

Obecna świątynia wzniesiona została w 1790 roku, a następnie odnowiona w roku 1852. Lata pięćdziesiąte XIX wieku były okresem niezwykle wytężonych prac przy i wokół kościoła. Rok po remoncie świątyni został zatwierdzony projekt budowy murowanego, istniejącego do dziś budynku klasztornego. Kolejne prace mające na celu utrzymanie dobrego stanu budowli przeprowadzono w 1874 roku, kiedy to zdjęto przeciekający, gontowy dach i zastąpiono go blachom. W tym samym roku dzięki środkom przekazanym przez księdza Teodora Zauskiego odnowiony został główny ołtarz wraz z obrazem Matki Boskiej Pocieszenia. Jak podaje opis kościoła z czasów renowacji, groby znajdujące się pod starym prezbiterium został zamurowany, natomiast w krypcie znajdującej się pod nawom główną były tylko trzy mogiły miejscowych księży. Świątynia pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, późnobarokowy, jednonawowy, z nieco węższym wielobocznie zamkniętym prezbiterium i kwadratowym ryzalitem z kruchtą w przyziemiu i niską nadbudówką. Przy prezbiterium od południa. Prostokątna zakrystia i kruchta, nad którą znajduje się oratorium połączone zostały przejściem z kościołem.

Ołtarz główny barokowy z drugiej połowy XVIII, z bramkami, rzeźbami świętych, płaskorzeźbą Boga Ojca i obrazem Matki Boskiej Pocieszenia w sukienkach z XVII wieku oraz świętego Grzegorza papieża z przełomu XVIII i XIX wieku, odnowiony w 1911 roku przez Stanisława Jasinskiego. Tabernakulum zapewne z wieku XVII. Dwa ołtarze boczne późnorenesansowe z pierwszej połowy XVII wieku z rzeźbami świętych biskupów i zakonników, rzeźba Pieta późnogotycka z XVI wieku oraz obraz Przemienienia Pańskiego z wieku XVII. W drugim obrazy świętych: Mateusza, Marka, i Eliasza z XVII wieku oraz świętego Józefa z początku wieku XIX. Ołtarz boczny wczesnobarokowy z wieku XVII z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej w sukience oraz świętych Łukasza, Jana i Małgorzaty z XVII wieku. Ambona późnobarokowa z drugiej połowy XVIII wieku. Skrzydła tryptyku z wizerunkiem świętych Wojciecha i Stanisława biskupów z XVII wieku. Ponadto w kościele znajdują się obrazy świętych: Kazimierza w rokokowej ramie, Przemienienia Pańskiego, na szkle z przełomu wieków XVIII i XIX. Rzeźby Matki Boskiej i świętego Jana, późnogotycka z drugiej połowy XVI wieku.

Klasztor położony na północ od kościoła z 1 poł. XIX w., połączony z nim krytym przejściem. Piętrowy, zbudowany na planie prostokąta z pomieszczeniami po bokach korytarza.

Augustianie przebywali w Rawie do kasaty zakonu w końcu 1864 roku.
Od 1938 roku opiekę nad kościołem sprawują OO. Pasjoniści. Zakon ten został założony w 1720 roku przez świętego Pawła od krzyża. Do polski sprowadził Passjonistów papież Pius XI w latach 20. XX wieku. Pierwszą siedzibą zakonu był klasztor pobernardyński w Przasnyszu, gdzie znajduje się prowincjał. Współzałożycielem polskiego prowincjału był ojciec Juliusz Dziadowski zmarły w 1967 roku. Jego ciało spoczywa na Rawskim cmentarzu.

Podczas okupacji hitlerowskiej przebywał tu ojciec Bernard Kryszkiewicz. Najtragiczniejsze chwile przeżył klasztor w styczniu 1945 roku, gdy został zamieniony na szpital. Zakon w Rawie jako jedyny funkcjonował przez całą II wojnę światową co było ewenementem na skalę wszystkich państw objętych działaniami wojennymi. Ponadto Rawski klasztor dał schronienie kilku zakonnikom, którzy w ten sposób uniknęli śmierci.

W okresie wojny z dzwonnicy zostały zdjęte dzwony, aby hitlerowcy nie mogli ich stopić i wyprodukować z nich “maszyn do zabijania”. Dla bezpieczeństwa dzwony zakopano w przyklasztornym ogrodzie, jednak w czasie wojennej zawieruch ktoś je najprawdopodobniej wykradł, gdyż dotychczas ich nie znaleziono.

Wykorzystano materiały: “Katalog zabytków sztuki w Polsce t.2” pod redakcjom J.Z.Łozińskiego, Marian Rożej “Zabytki architektury województwa skierniewickiego”, J. Kubiak “Studium Historyczno-Urbanistyczne Rawy Mazowieckiej”.

Znajdź nas na KochamRawePLZobacz profil
Podziel się

About the author